EMDR Yaklaşımı Nedir? | Göz Hareketleriyle Yeniden İşleme Yöntemi
EMDR yaklaşımı (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), travmatik yaşantıların etkisini azaltmak, geçmiş olumsuz anıları işlemek ve zihinsel rahatlama sağlamak amacıyla geliştirilmiş bilimsel temelli bir psikolojik destek yöntemidir.
Bu yaklaşım, özellikle travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), anksiyete, panik atak, çocukluk travmaları, fobiler ve özgüven problemleri gibi durumlarla başa çıkmada oldukça etkilidir.
EMDR Yaklaşımı Nasıl Uygulanır?
Göz hareketleriyle yeniden işleme yöntemi, beynin doğal bilgi işleme sistemini harekete geçirir. Uygulama sırasında birey, rahatsız edici bir anıya odaklanırken aynı anda göz hareketleri, dokunsal uyarımlar veya ritmik sesler gibi çift yönlü uyarıcılarla desteklenir. Bu süreç, REM uykusuna benzer bir şekilde beyin tarafından bilgilerin işlenmesini sağlar.
EMDR Hangi Psikolojik Durumlarda Kullanılır?
1. Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
- Doğal afet, kaza, şiddet, savaş, istismar gibi travmaların etkilerini hafifletir.
- Tetikleyici olaylara karşı duyarsızlaşma sağlar.
2. Anksiyete ve Panik Atak
- Kaygıyı tetikleyen olaylar yeniden işlenerek, korkulara karşı zihinsel dayanıklılık gelişir.
- Panik atak sırasında yaşanan bedensel ve zihinsel belirtiler azalabilir.
3. Depresyon ve Özgüven Eksikliği
- Olumsuz inanç sistemlerinin dönüştürülmesine yardımcı olur.
- Kendilik algısının güçlenmesine destek verir.
4. Fobiler ve Yoğun Korkular
- Uçuş korkusu, asansör fobisi, yükseklik korkusu gibi sorunların temelinde yatan olayları işler.
- Fobik tepkilerin yumuşatılmasını sağlar.
5. Çocukluk Travmaları
- İhmal, duygusal şiddet, terk edilme gibi erken dönem deneyimlerin etkisini hafifletir.
- Geçmişten gelen negatif inanç kalıplarıyla baş etmeyi kolaylaştırır.
EMDR Süreci Kaç Aşamadan Oluşur?
EMDR uygulaması 8 aşamadan oluşur:
- Geçmişin Analizi – Yaşanmış olaylar, tetikleyiciler ve şikâyetler belirlenir.
- Hazırlık – Sürecin nasıl işleyeceği anlatılır, güvenli alan teknikleri öğretilir.
- Değerlendirme – İşlenecek travmatik anılar ve inançlar netleştirilir.
- Duyarsızlaştırma – Göz hareketleri veya uyarımlar eşliğinde anı üzerinde çalışılır.
- Olumlu İnanç Geliştirme – Yerine yerleştirilecek pozitif inançlar pekiştirilir.
- Beden Taraması – Anıya karşı fizyolojik tepkiler değerlendirilir.
- Kapanış – Zihinsel denge ve rahatlama sağlanır.
- Yeniden Değerlendirme – Sonraki görüşmelerde ilerleme gözlemlenir.
EMDR Yaklaşımının Avantajları Nelerdir?
- İlaçsız uygulama: Zihinsel süreçlerin doğrudan çalışılması hedeflenir.
- Kalıcı çözüm: İşlenen olaylar tekrar tetiklenmez.
- Kısa sürede etki: Özellikle TSSB ve anksiyete vakalarında hızlı rahatlama sağlayabilir.
- Bilinçli farkındalık: Birey süreci kontrol eder, bastırma ya da unutma değil dönüştürme amaçlanır.
EMDR Seans Süresi ve Sıklığı
Her bireyin ihtiyacına göre değişmekle birlikte:
- Hafif durumlarda: 4–6 görüşme
- Orta-şiddetli vakalarda: 8–12 görüşme veya daha fazlası
- Seanslar haftada 1 veya 2 defa planlanır.
Sık Sorulan Sorular
EMDR herkes için uygun mu?
Çoğu birey için güvenli bir uygulamadır. Ancak ciddi psikiyatrik tanılar (şizofreni, dissosiyatif kimlik bozukluğu vb.) için ön değerlendirme önerilir.
EMDR sonrasında ne hissedilir?
Çoğu kişi hafifleme, zihinsel berraklık ve duygusal rahatlama hissi yaşar.
Bilinç kaybı yaşanır mı?
Hayır, birey süreç boyunca bilinçlidir ve uygulama sırasında farkındalığı korur.
Eğer geçmiş yaşantıların etkilerinden kurtulmak, kaygılarını hafifletmek ve daha güçlü bir zihin yapısına ulaşmak istiyorsan, EMDR yaklaşımı senin için güçlü bir seçenek olabilir.